Spotkanie GKR z członkami Komisji Rewizyjnych Oddziałów

Spotkanie członków Komisji Rewizyjnych z Oddziałów SITPChem z Główną Komisją Rewizyjną zaplanowano w miejscu nietypowym, acz bardzo atrakcyjnym: na pokładzie statku wycieczkowego SILESIA podczas rejsu po Kanale Gliwickim. Oprócz Koleżanek i Kolegów z komisji rewizyjnych, do załogi dołączyli zwykli członkowie Stowarzyszenia z 6 oddziałów z Prezesem ZG SITPChem. Wśród 47-osobowej załogi byli przedstawiciele Cieszyna, Oświęcimia, Poznania, Puław i Gliwic oraz Kędzierzyna-Koźla.

13 września br., w piątek wszyscy stawili się na nabrzeżu stoczni Damen w Koźlu i w towarzystwie armatora SILESII, dr. Krzysztofa Banasika, płynąc w dół Odry, mijaliśmy dawny port Koźle, zbudowany w latach 1895 – 1908 – jako jeden z największych wówczas portów śródlądowych w Europie – i dalej na Kanał Gliwicki do śluzy Kłodnica, trzeciej pod względem pokonywanej różnicy poziomów wody (10,4 m), śluzy w Polsce.

Organizatorzy z Oddziału SITPChem w Kędzierzynie-Koźlu,
od lewej Maria Wróblewska, Kazimierz Terelak i Stanisław Łasocha

Kol. Teodor Bek; za nim armator – Krzysztof Banasik

Śluza Kłodnica

Kol. Teodor Bek przybliżył historię budowy kanału łączącego  Śląsk z Berlinem z 1788 r., kiedy to Cesarz Fryderyk II rozkazał budować drogę wodną. Głównym koordynatorem został  von  Reden, ale nieocenioną rolę odegrał też John Baildon (ur. 11 grudnia 1772 w Larbert, Szkocja, zm. 7 sierpnia 1846 w Gliwicach) wielki wizjoner, ojciec śląskiego przemysłu  hutniczego (huty w Zabrzu , Gliwicach , Katowicach); współfinansował też budowę Kanału Kłodnickiego.

Dane techniczne kanału – długość 45 km, szerokość  12 m, głębokość 61 cm (zwiększano ją do 1,6 m), co umożliwiło podwojenie a nawet potrojenie ilości  transportowanego ładunku

Kanał budowano w latach 1792 – 1812 (nawet podczas wojen napoleońskich), a oficjalne otwarcie nastąpiło w 1822; w 1823  otwarto  wszystkie  18  śluz. Odrzańska  Droga  Wodna miała 854 m (od ujścia Opawy do Odry). W roku 1852 odnotowano rekord barek  – 2.632 (przeciętnie było ich ok. 1000/rok). W 1917 zastosowano pierwszy napęd parowy.

Jednak problemem był  bilans wody w Kanale. Podbierano wody  z rzeki  Kłodnica i Bierawka, ale były okresy, że transport zamierał ze względu na bilans wody. Kiedy w 1845 r.  uruchomiono kolej na odcinku  Gliwice – Kędzierzyn, a potem do Wrocławia, co całkowicie zmieniło filozofię transportu, kanał podzielił los wielu znakomitych technicznych rozwiązań z poprzednich wieków. Historię kanału i skupionego wokół niego przemysłu oraz infrastruktury uzupełniał dr Krzysztof Banasik, armator – człowiek oddany temu miejscu i znający wszystkie zakamarki na lądzie i wodzie.

Oddziałowi Kędzierzyn-Koźle – serdeczne podziękowania! Podczas naszego rejsu padał deszcz, ale – jak się okazało – tuż za nami nadciągała tragiczna powódź, podczas której Odra i jej dopływy zbierają śmiertelne żniwo…

(Inf. SITPChem, Teodor Bek oraz Niedzielny rejs (rejsykozle.pl), 19.09.2024)