Debata Kampanii Polska Chemia „Polska Chemia zrównoważona i konkurencyjna – biznes na nowych zasadach”
To temat debaty Kampanii Polska Chemia w roku 2023 która obyła się 10 marca 2023 w Warszawie. Organizator – Polska Izba Przemysłu Chemicznego PIPC.
Wprowadzenie do debaty wygłosił dr inż. Tomasz Zieliński Prezes zarządu PIPC.
Udział w debacie wzięli:
- Barbara Oksińska, dziennikarka, Business Insider Polska- jako moderator
- Przemysław Sobański, Zastępca Dyrektora, Departament Innowacji i Polityki Przemysłowej, Ministerstwo Rozwoju i Technologii;
- Piotr Sabat, Członek Zarządu, PKN ORLEN S.A.;
- Katarzyna Byczkowska, Prezes Zarządu, BASF Polska Sp. z o.o.;
- Kamil Majczak, Członek Zarządu, CIECH S.A.;
- Paweł Łączkowski, Partner Associate, Deloitte.
W debacie poruszono szereg zagadnień związanych z wpływem otoczenia społeczno-gospodarczego oraz transformacji energetycznej, środowiskowej, produktowej, na przemysł chemiczny w Polsce. Do tego dochodzą zjawiska związane z kryzysem energetycznym a także zawirowania na rynkach surowcowych.
Istotny jest właściwy bilans w układach: „Zrównoważoność- Konkurencyjność” a także „Zrównoważona- Przyszłość”. Zrównoważony rozwój gospodarczy, społeczny, i ochrona środowiska muszą być uwzględnione przez przemysł w swoich strategiach. Zrównoważony rozwój opisany jest w dokumencie Unijnym liczącym 20 000 stron co jest dużym wyzwaniem dla firm, które muszą z tym się zapoznać i go wdrażać.
Gospodarka w obiegu zamkniętym (GOZ), redukcja emisji CO2 to ważne elementy w konkurencyjności europejskiego biznesu. Kraje rozwijające się nie stosują naszych standardów, mają także niższe koszty pracy przez co ich całkowite koszty wytwarzania są istotnie niższe. Dekarbonizacja pozwala na oferowanie portfela produktów „bardziej zielonych” w stosunku do USA i krajów azjatyckich, ale wyższe koszty to element powodujący nierówności konkurencyjne.
W sferze energetycznej i surowcowej Europa ma spore problemy. Około 50% energii pochodzi z importu, a gaz jako surowiec i czynnik energetyczny był jeszcze do niedawna 6 krotnie droższy w porównaniu do cen w USA. Powodowało to np. dla firmy BASF wyższe koszty o 3,5 mld Euro w porównaniu do roku 2021. Przemysł chemiczny należy do energochłonnych, dlatego BASF zamyka linie produkcji amoniaku i kaprolaktamu. Podobne decyzje zostały podjęte w Grupie Azoty (kaprolaktam i melamina).
Europejska „zielona transformacja” narzuca zbyt ostre wymagania oraz szybkie tempo ich wprowadzania co generuje wysokie koszty. Może to spowodować zatrzymanie rozwoju przemysłu chemicznego. Podkreślono że istotne jest kierowanie się warunkami biznesowymi a nie emocjami!
Dla osiągnięcia neutralności energetycznej do roku 2050 niezbędne są znaczne modernizacje obecnie znanych i wdrażanie nowych technologii.
Banki unikają kredytowania firm wdrażających technologie o wysokim śladzie węglowym (carbon footprint) i nie będące elementem zrównoważonego rozwoju.
Istotne w całym procesie są koszty energii elektrycznej. Obecnie w Polsce 70% energii jest wytwarzane z węgla. W roku 2020 energia pozyskiwana ze źródeł odnawialnych w Polsce to ok 21,6% na co składały się źródła: z biopaliw stałych – 71,6%, z wiatru -10,9%, z biopaliw ciekłych -7,8%, pozostałe źródła -9,7%.
Nasz kraj zobowiązany jest do wytwarzania energii w ilości 32% ze źródeł odnawialnych do roku 2030. Główne problemy to:
- przestarzała nie w pełni wydolna sieć przesyłowa. Nie osiągnęliśmy wartości odtworzeniowej (niektóre sieci pracują od ok 100 lat), Utrudnione operacje z transmisją energii odnawialnej (fotowoltaika, wiatraki, biogazownie)
- ustawa wiatrakowa –usytuowanie 700 m od zabudowań co może wyeliminować z ustawiania wiatraków w ok 47% powierzchni kraju
- brak możliwości wymiany energii zielonej pomiędzy krajami
Istotny wkład do zielonej transformacji wnosi PKN Orlen który przeznacza 320 mld zł na inwestycje do roku 2030, w tym 120 mld zł na zieloną transformację w której założono redukcję emisji CO2 o 30% i „0 emisyjność” do roku 250. Wchodzi tu stosowanie biokomponentów, biogazowni, stasowania recyklingu chemicznego i mechanicznego. Szerokie zastosowanie fotowoltaiki, farm wiatrowych a także energii jądrowej z 1-2 reaktorów SMR pozwoli na produkcję zielonego wodoru na szeroką skalę.
W podsumowaniu podjęto próby przewidywań odnośnie rozwoju biznesu w chemii w najbliższym okresie. Kondycja chemii zależna będzie od:
– rozwoju sytuacji w wojnie w Ukrainie i czy nasz kraj skorzysta z systemu energetycznego tego państwa
– sytuacji cenowa gazu oraz kształtowanie się kosztów pracy w Europie w stosunku do USA
– szybkości wdrażania transformacji cyfrowej co powinno obniżyć koszty pracy
– sytuacji w łańcuchach dostaw materiałów i zaniechania przenoszenia produkcji do krajów azjatyckich
-intensyfikacji transformacji na zieloną energię
Po zakończeniu debaty odbyło się Ogólne Zgromadzenie członków Polskiej Izby Przemysłu Chemicznego (PIPC) z szerokim programem i podjęciem ważnych decyzji.
Uczestnicy otrzymali najnowsze wydanie Magazynu „Polska Chemia” który zawiera bardzo interesujące, merytoryczne artykuły poruszające istotne zagadnienie branży chemicznej. PIPC zaplanowała szereg ważnych wydarzeń, w tym:
– Konferencja „Chemia 4.0” – w marcu (forma hybrydowa) – 30 marca br.
– Konferencja Programu „Bezpieczna Chemia” – w kwietniu br. (forma hybrydowa) – 19 kwietnia br.
– II Debata Kampanii Polska Chemia w 2023: – w maju br. (forma stacjonarna, w Brukseli)
– X Kongres „Polska Chemia” – 13-14 czerwca br. w Lubelskim Centrum Konferencyjnym wraz z obchodami 35-lecia PIPC
(Opracowanie: Józef Kozieł, kwiecień 2023)
